Thursday 5 April 2012

प्रथमाध्याये - प्रथमपाद: 1-1

पाणिनि महर्षि विरचिता अष्टाध्यायी 
प्रथमाध्याये - प्रथमपाद:

वृद्धिराद्-ऐच् । । १,१.१  । ।
अदेङ्गुणः   । । १,१.२  । ।
इको गुण-वृद्धी   । । १,१.३  । ।
न धातु-लोप आर्धधातुके   । । १,१.४  । ।
क्ङिति च   । । १,१.५  । ।
दीधी-वेवी-इटाम्  । । १,१.६  । ।
हलोऽनन्तराः संयोगः   । । १,१.७  । ।
मुख-नासिका-वचनोऽनुनासिकः   । । १,१.८  । ।
तुल्य-आस्य-प्रयर्नं सवर्णम्  । । १,१.९  । ।
न अज्-झलौ   । । १,१.१०  । ।
ईद्-ऊद्-एद्-द्विवचनं प्रगृह्यम्  । । १,१.११  । ।
अदसो मात् । । १,१.१२  । ।
शे   । । १,१.१३  । ।
निपात एक-अज्-अन्-आङ्  । । १,१.१४  । ।
ओत् । । १,१.१५  । ।
सम्बुद्धौ शाकल्यस्य-इतावनार्षे   । । १,१.१६  । ।
उञः   । । १,१.१७  । ।
ऊम्  । । १,१.१८  । ।
ईद्-ऊतौ च सप्तम्य्-अर्थे   । । १,१.१९  । ।
दा-धा घ्व्-अदाप्  । । १,१.२०  । ।
आद्यन्तवदेकस्मिन्  । । १,१.२१  । ।
तरप्-तमपौ घः   । । १,१.२२  । ।
बहु-गण-वतु-डति सङ्ख्या   । । १,१.२३  । ।
ष्ण-अन्ता षट्  । । १,१.२४  । ।
डति च   । । १,१.२५  । ।
क्त-क्तवतू निष्ठा   । । १,१.२६  । ।
सर्व-आदीनि सर्वनामानि   । । १,१.२७  । ।
विभाषा दिक्षमासे बहुव्रीहौ   । । १,१.२८  । ।
न बहुव्रीहौ   । । १,१.२९  । ।
तृतीया-समासे   । । १,१.३०  । ।
द्वन्द्वे च   । । १,१.३१  । ।
विभाषा जसि   । । १,१.३२  । ।
प्रथम-चरम-तय-अल्प-अर्ध-कतिपय-नेमाश्च   । । १,१.३३  । ।
पूर्व-पर-अवरदक्षिण-उत्तर-अपर-अधराणि व्यवस्थायां असञ्ज्ञायाम्  । । १,१.३४  । ।
स्वं अज्ञाति-धन-आख्यायाम्  । । १,१.३५  । ।
अन्तरं बहिर्योग-उपसंव्यानयोः   । । १,१.३६  । ।
स्वरादि-निपातं अव्ययम्  । । १,१.३७  । ।
तद्धितश्च असर्व-विभक्तिः   । । १,१.३८  । ।
कृन्-म्-एज्-अन्तः   । । १,१.३९  । ।
क्त्वा-तोसुन्-कसुनः   । । १,१.४०  । ।
अव्ययी-भावश्च   । । १,१.४१  । ।
शि सर्वनाम-स्थानम्  । । १,१.४२  । ।
सुडनपुंसकस्य   । । १,१.४३  । ।
न वा-इति विभाषा   । । १,१.४४  । ।
इग्-यणः सम्प्रसारणम्  । । १,१.४५  । ।

2 comments:

  1. प्रथमपादम् -

    I do not know your complete profile, but I know the word पाद is used in masculine gender. The correct usage will be :

    प्रथमः पादः - to be clear. than the compound प्रथमपादम् which is grammatically incorrect. and it is never used in neuter gender than in बहुव्रीहि which would take the gender of the noun the compound qualifies.

    ReplyDelete
  2. Thank you for your kind information.The suggestion has been taken and implemented.

    ReplyDelete